Is bioplastic wel zo goed voor het milieu?

Volgens Hans van Dijk ("Bioplastic: gewoon bij de inzameling")  is "het grootste voordeel van bioplastic [...] dat het aardolie uitspaart" bij de productie.

Het voordeel van bioplastic zit 'm dus meer in de productie dan in de verwerking als het afval is geworden. De naam afbreekbaar of composteerbaar plastic lijkt in die zin dus niet erg gelukkig gekozen.

Maar ook bij de productie van bioplastic kun je je afvragen of het wel zo goed is voor het milieu. Afbreekbaar plastic wordt momenteel onder andere gemaakt uit genetisch gemodificeerd maïs uit de VS (zie de uitzending van de Keuringsdienst). Dat is milieubelastend vanwege het vervoer naar Europa, waar het tot plastic wordt verwerkt, maar ook vanwege de gebruikte gentechnologie. Het maïs wordt immers genetisch gemodificeerd o.a. om beter bestand te zijn tegen herbiciden en pesticiden. Erg duurzaam is de grondstof dus niet.

De Belangenvereniging composteerbare producten Nederland (BCPN) bevestigt overigens op haar website dat er inderdaad GM maïs in de productie van bioplastics wordt gebruikt maar benadrukt dat er daarnaast ook conventionele maïs en andere gewassen worden gebruikt.

De Engelse kwaliteitskrant The Guardian concludeert in het artikel "'Sustainable' bio-plastic can damage the environment" uit 2008 dat de vervanging van traditioneel plastic door bioplastic bijdraagt aan een extra belasting voor het milieu en verwarring bij de consument. Veel bioplastic wordt in de praktijk uiteindelijk niet verbrand maar komt op stortplaatsen terecht waar er methaangas uit vrijkomt. Dit broeikasgas is 23 keer schadelijker voor het milieu dan CO2. En net als bij de productie van bijvoorbeeld biobrandstof of veevoer wordt er kostbare landbouwgrond gebruikt waarop voorheen gewassen werden verbouwd ten behoeve van menselijke consumptie.

Misschien is bioplastic uiteindelijk beter voor het milieu dan conventioneel plastic maar vanzelfsprekend lijkt het niet. Er valt in ieder geval veel te verbeteren bij zowel de productie als de afvalverweking.

Een aantal vragen over afbreekbaar plastic

Uit onder andere een uitzending van de Keuringsdienst van Waarde (10-3-2011) en informatie van Milieu Centraal valt op te maken dat je biologisch afbreekbaar en composteerbaar plastic beter niet bij het GFT-afval kunt doen. Het composteert slecht, voegt niets waardevols toe aan het compost en wordt sowieso voorafgaand aan de verwerking tot compost machinaal gescheiden van het GFT-afval om vervolgens, net als het restafval, te worden verbrand. Een voordeel van die verbranding is overigens dat er daardoor energie kan worden opgewekt. Het is daarom handiger en beter als de consument het meteen bij het restafval gooit of inlevert bij een inzamelpunt voor plastic.

Op de website van Plastic Heroes, waar voorlichting wordt gegeven over het recyclen van plastic, staat echter geen woord over biologisch afbreekbaar en composteerbaar plastic.

Kortom, er iets geks aan de hand. De fabrikant van deze plastics zet immers op zijn product dat het composteerbaar is. De consument gooit het product na gebruik braaf in de GFT-afvalbak. De verwerker vist het er weer uit om het vervolgens te verbranden en vertelt op TV dat men het beter kan weggooien tussen het restafval of deponeren in een Plastic Heroes-bak. En op de site van Plastic Heroes doet men alsof dit plastic niet bestaat.

Ik blijf met een aantal vragen zitten.

• Wat gebeurt er precies met het afbreekbare plastic na inzameling voor recycling? Wordt het gescheiden van het 'gewone' plastic om apart te worden verwerkt om daarna opnieuw als afbreekbaar plastic op de markt te komen? Wordt het verbrand? Of wordt het gemengt met andere plastics?

• Zijn de stoffen die tijdens verbranding vrijkomen bij biologisch afbreekbaar plastic minder schadelijk voor het milieu dan bij 'gewoon' plastic? En is verbranding minder schadelijk dan als je deze plastics toch zou composteren?

• Waarom mag de fabrikant op de biologisch afbreekbare verpakkingen zetten dat het composteerbaar is als dit in de praktijk niet goed uitpakt?